Natuur en Biodiversiteit

Tijdens het Holland Festival is Ayn Rands beroemde ideeën-roman  ‘Foutainhead’ uit 1943 over architectuur opgevoerd. De afgelopen dagen is in het cluster Natuur en Biodiversiteit de roman herschreven over de natuur, met hetzelfde onderliggende pleidooi: laten we ons niet focussen op wat was, maar op wat kan.

Vorige edities van Springtij waren natuurorganisaties weinig zichtbaar of hoorbaar aanwezig. Net als hun achterban in het publieke debat de laatste jaren. Leggen zij zich neer bij het politieke discours? Waar blijft het activisme?

Natuurorganisaties zijn ontstaan vanuit de salons, met een romantisch idee over verwonderen, bestuderen, en het beschermen van de natuur om ons heen. Maar het is inmiddels de hoogste tijd voor meer vurigheid in het natuurdebat. Niets romantiek, niets tevredenheid! Wat echte natuur in Nederland betreft: You ain’t seen nothing yet! Weg met het beleid van Dijksma over natuurcombinaties: die probeert wezensvreemde dingen met elkaar te verbinden. Wat een onzin. Op naar “rewilding Europe”!

In andere sessies kwam een vergelijkbare oproep aan de groene organisaties terug: laat je niet in de hoek drukken van compromissen en tevredenheid. Daar is helemaal geen reden voor, zo goed gaat het niet! Neem klimaatverandering. In Den Haag zei VVD-voorman Halve Zoolstra dat we niet de ‘gekke Henkie’ van Europa moesten zijn. Nee, dat zijn we al! In allerlei ranglijstjes raken we hopeloos achterop. Het is dringend gewenst dat nu ook de natuurbeweging zich radicaal verbindt met duurzaamheidsvragen.

De sessie over biomimicry leerde ons hoeveel we nog van de natuur kunnen leren. Hoe we flexibel en aanpassend moeten zijn om te kunnen overleven. Hoe we slim en super zuinig met resources kunnen omgaan. Maar ook hoe we slim kunnen organiseren en samenwerken. Als een zwerm spreeuwen, als een trekkende groep ganzen, of als elkaar versterkende organen.

Reeds gesignaleerd: NGOs die als de handelaar en dominee met elkaar samenwerken. NGOs die als één groen organisme, maar met een complemetaire positionering op het politiek maatschappelijke krachtenveld, veel kunnen tegenhouden en bespoedigen.

Dat groene levende organisme maakte ook manifest dat zij op weg naar 2018 een gezamenlijke legacy wil creëren, dat zij iets gemeenschappelijk en tastbaars neer wil zetten. Niet voor onszelf, een groen groepje experts, maar voor de maatschappij.

In Friesland zijn groene pioneers opgestaan, die natuur op een nieuwe manier op de agenda hebben weten te zetten: ‘De Kenig fan de Greide’. In die context werd de vraag gesteld wat de True Price is van een pak melk. Die vraag legt relaties bloot tussen natuur, natuur-inclusieve landbouw, klimaatverandering en export.

Tegelijk ging er een telefoontje naar Yvonne Jaspers van ‘Boer zoekt Vrouw’ om via haar programma de consument eindelijk voor te lichten over goedkoop is duurkoop, dan wel: ook de  natuur zoekt nieuwe lovers, eigenlijk is het precies het zelfde profiel.

Laten we dergelijke nieuwe manieren zoeken om ieders liefde voor de natuur te mobiliseren. En laten we concrete doelen stellen. Nederland staat even laag op de biodiversiteitsindex als Europeese hekkensluiter Malta. In 2018 moet dat minstens drie posities hoger zijn! Daar is een wezenlijke breuk met The Fountainhead. Dit doel realiseren is geen eenmanszaak, maar kan alleen worden bereikt door samenwerking, een blijvende uitdaging voor de toekomst.

“We’ll put the bar high, we will fail but there is the determination to address and to speed up change.”

Lena Euwens en Hidde van Kersen